Πληροφορίες για την δραστική ουσία Cytokine (Κυτοκινίνες)
Ορισμός & Χημεία:
Φυτοορμόνες που ανήκουν στις αδενίνες με πλευρική αλυσίδα (
N6-substituted adenine derivatives).
Παραδείγματα: ζεατίνη (zeatin), κινετίνη (kinetin), 6-ΒΑ (benzyladenine), ιπενδίνη (ipendine).
Οι
κυτοκινίνες (
cytοkinins) υποκινούν τη διαίρεση των φυτικών κυττάρων, ανταγωνίζονται τη δράση των αυξινών στην επικράτηση του ακραίου οφθαλμού, Προάγουν τη διαίρεση των κυττάρων
Ρυθμίζουν την:
Κυριαρχία κορυφής, Σχηματισμό πλάγιας βλάστησης, Σχηματισμό ανθικών καταβολών, Διακίνηση θρεπτικών στοιχείων, Επιταχύνουν προβλάστηση σπόρων, Εμποδίζουν αποκοπή και γηρασμό ανθέων, καρπών και φύλλων, Εμποδίζουν το σχηματισμό ριζικών καταβολών.
Φυσιολογικός ρόλος στα φυτά:
Οι κυτοκινίνες είναι “ορμόνες κυτταροδιαίρεσης” και ρυθμίζουν:
- Κυτταρική διαίρεση & διαφοροποίηση
- Διεγείρουν τη μίτωση και την κυτταρική διαίρεση.
- Σημαντικές στην οργανογένεση και στην ανάπτυξη ιστών.
- Καταστολή γήρανσης (αντι-σενεσκόπηση)
- Καθυστερούν τη γήρανση φύλλων, διατηρώντας τη φωτοσυνθετική ικανότητα.
- Διακλάδωση & μορφογένεση
- Ρυθμίζουν την κυριαρχία κορυφής (apical dominance) σε συνδυασμό με τις αυξίνες.
- Περισσότερες κυτοκινίνες → περισσότερη διακλάδωση, λιγότερη κυριαρχία κορυφής.
- Σχέση με θρεπτικά στοιχεία
- Σήμα μετακίνησης από τις ρίζες προς τους βλαστούς, υποδεικνύοντας την παρουσία θρεπτικών.
- Αναπαραγωγικές διαδικασίες
- Ρυθμίζουν ανάπτυξη ωοθηκών και καρπόδεση σε συνδυασμό με άλλες φυτοορμόνες.
Οι κυτοκινίνες είναι οι:
Κινετίνη, Ζεατίνη, 2ip, ΒΑ, PBA, PPG
Συνθετικές κυτοκινίνες στη γεωργία:
- 6-ΒΑ (Benzyladenine): Εφαρμόζεται σε οπωροφόρα (π.χ. μήλα, αχλάδια) για αραίωμα ανθέων/καρπών και αύξηση μεγέθους καρπών.
- Κινετίνη (kinetin): Χρησιμοποιείται σε καλλιέργειες ιστών.
- Κυτοκινινικά διαλύματα εφαρμόζονται σε κομμένα άνθη για παράταση ζωής.
Σχέσεις με άλλες φυτοορμόνες
- Αυξίνες vs Κυτοκινίνες:
- Υψηλές αυξίνες → ριζοβολία.
- Υψηλές κυτοκινίνες → βλάστηση/βλαστογένεση.
- Ισορροπία → μορφογένεση φυτού.
- Κυτοκινίνες & Αιθυλένιο: Συνεργάζονται σε ορισμένα σημεία (π.χ. ωρίμανση, stress signaling).
Βιοτεχνολογικές εφαρμογές
- In vitro καλλιέργεια ιστών:
- Ο λόγος αυξίνης/κυτοκινίνης καθορίζει αν θα παραχθούν ρίζες ή βλαστοί.
- Παράταση διάρκειας ζωής τροφίμων: Μετασυλλεκτικές εφαρμογές για καθυστέρηση κιτρινίσματος/γήρανσης.
Περιβαλλον & τοξικότητα:
- Κυτοκινίνες είναι φυσικές ενώσεις, βιοδιασπώμενες.
- Συνθετικές μορφές (BA, kinetin) θεωρούνται χαμηλής τοξικότητας και επιτρέπονται σε ορισμένες εφαρμογές.
Cytokine (Κυτοκινίνες)
Επιστροφή στην αναζήτηση
